همه چیز درباره طلاق

هنگامی که زوجین به‌ دلیل وجود سوء تفاهمات و اختلافات فکری و اخلاقی و یا ناسازگاری از جانب یکی از آنان، توانایی ادامه زندگی مشترک را نداشته‌ باشند، به طلاق می‌اندیشند. برای جلوگیری از ایجاد هرج‌ومرج در جامعه، عدم تجاوز و تعرض به حقوق سایر افراد، از کودکان و نوجوانان (فرزندان طلاق) قانون‌گذار اقدام به تدوین مجموعه‌ای از قوانین و مقررات درمورد جدای نموده‌ است.

طلاق یک عمل حقوقی است که دارای شرایط و ویژگی‌های خاص خود می‌باشد. اقسام‌ طلاق، مراحل انجام جدایی از همسر، تعیین تکلیف برای فرزندان مشترک در صورت طلاق زوجین، نحوه اتمام رابطه‌ زوجیت در نکاح منقطع (صیغه‌ موقت ازدواج) همگی مسائلی هستند که قانون‌گذار در قانون مدنی و قانون حمایت خانواده از آن سخن گفته‌ است.

ماده 1143 قانون مدنی اشعار می‌‎دارد که طلاق بر دوقسم است: طلاق بائن و طلاق رجعی

طلاق بائن

بائن در لغت به معنی جدا شونده‌ است و رجعی از ریشه‌ رجع به معنی بازگشت است. همانطور که از نقش کلمات هم پیداست. طلاق بائن، طلاقی است که قابلیت رجع ندارد. یعنی زن‌ و شوهر بعد از اجرای صیغه‌ طلاق امکان ازدواج دوباره و بازگشت به زندگی مشترک را از طریق رجوع در ایام عده ندارند.

طلاق رجعی

در این‌ جدایی بعد از اجرای صیغه‌ طلاق رجعی، برای شوهر حق رجوع وجود دارد. یعنی در صورت عده می‌تواند به زن برگردد و زندگی مشترک را دوباره آغاز نماید. سوالی که در اینجا به ذهن متبادر می‌شود اینجا است که عده چیست ؟

مطابق ماده 1150 قانون مدنی، عده مدت زمانی است که بعد از انحلال ازدواج به هرشکل، زن حق ازدواج دوباره را ندارد. مثلا عده طلاق (یعنی اگر انحلال ازدواج در اثر جدایی باشد) به‌قول قانون سه‌ طهر است. به‌ بیان ساده یعنی زنی که طلاق او جاری می‌شود، تا زمانی که سه‌ بار عادت ماهیانه نشده‌است از عادت‌ ماهیانه سوم پاک نشده‌است، امکان ازدواج ندارد. اگر در سن‌ یائسگی است (یعنی عادت‌ماهیانه نمی‌شود) عده‌طلاق وی سه‌ ماه است. یا درمورد نکاح منقطع (یعنی صیغه‌موقت) در صورت انقضاء مدت (تمام شدن مدت صیغه) یا بذل مدت (یعنی مرد مدت زمان باقی‌مانده را برزن ببخشد). عده زن دو بار عادت ماهیانه و پاک‌ شدن از عادت ماهیانه‌ دوم است و اگر زن یائسه است عده 45 روز می‌باشد.

همچنین عده وفات چه در نکاح دائم (عقد دائم) و چه در نکاح منقطع (صیغه‌مدت‌دار) 4 ماه و 10 روز است. اگر بین زن و مرد نزدیکی واقع نشده‌ باشد، نیاز به نگه‌داشتن عده طلاق نیست ولی عده وفات را زوجه می‌بایست نگه‌دارد.

قانون مدنی از ماده 1150 تا 1157 به تفصیل در مورد عده طلاق و غیر آن صحبت کرده‌ است. کدام طلاق‌ها رجعی(قابل رجوع) و کدام طلاق‌ها بائن (غیرقابل رجوع) هستند.

مطابق ماده 1145 طلاق‌های ذیل بائن (غیرقابل رجوع) هستند.

1. جدایی که قبل از نزدیکی واقع شود
2. طلاق زن‌ یائسه (یعنی زنی که به دلیل شرایط سنی عادت‌ ماهیانه نمی‌شود)
3. طلاق خلع که در آن به دلیل اینکه زن از شوهر نفرت دارد، مالی را به او می‎بخشد و جدا می‌شود. این‌ مال می‌تواند مهریه باشد یا کمتر از آن یا بیشتر از آن. مثلا می‌تواند یک سکه یا 1 میلیون تومان از مبلغ مهریه باشد. طلاق مبارات مربوط به زمانی است که کراهت و نفرت طرفینی است، یعنی زوجین نسبت بهم هیچ‌ علاقه‌ای ندارند. در این‌ حالت زن نباید بیشتر از مهریه به شوهرش ببخشد.
4. جدایی که بعداز سه‌ وصلت‌ متوالی بعمل‌ آید. (یعنی مردیصه بار جدا شود و دوباره رجوع کند یا او را عقد نماید) وقتی‌ که برای بارسوم طلاق داد، دیگر امکان رجوع یا عقد وی نمی‌باشد.

برای اقدام به جدایی راه‌های متفاوتی وجود دارد. جدایی می‌تواند توافقی باشد یعنی هم زن و هم شوهر خواستار طلاق و جدایی باشند و برای این‌ امر توافق داشته‌ باشند. در این‌ حالت می‌توانند خود اقدام نمایند یا اینکه به یک‌ وکیل‌ دادگستری وکالت دهند. اگر زوجین تمایلی به شرکت در جلسه‌ دادگاه نداشته‌ باشند، می‌توانند با مراجعه به دفتر حقوقی رویای‌سبز به دو نفر از وکلای با سابقه بالای 15 سال در زمینه دعاوی خانوادگی، وکالت داده و دیگر به هیچ‌وجه در جلسات دادگاه شرکت نکنند.

هم‌چنین جدایی می‌تواند به درخواست یکی از طرفین باشد. که جدایی به درخواست زوج یا زوجه هر کدام اقتضا و ویژگی‌های خود را دارد. از آنجائیکه مطابق ماده1133 اختیار جدایی با مرد است، درحالی‌ که اگر زن تقاضای جدایی داشته‌باشد، کار سختی را پیش‌رو خواهد داشت که در این‌ مورد نیز موسسه‌ حقوقی رویای سبز با وجود وکلای‌ مجرب طلاق و آمار بالای پرونده‌های جدایی به درخواست زوجه، برای اخذ رای طلاق به درخواست زوجه، تاکنون بسیار موفق عمل کرده‌ است. اگر در این‌ مورد گاهی جست‌وجو کرده‌ باشید، حتما نام موسسه‌ رویای‌ سبز را به‌ عنوان یکی از اولین و بهترین گزینه‌ها شنیده‌اید.

گاهی طلاق به درخواست مرد است که هر چند مراحل، ساده‌تر نسبت به طلاق به درخواست زوجه است، اما حضور یک وکیل خانواده متخصص، مجرب، دلسوز و متعهد می‌تواند سرعت و سهولت کار را به‌ طرز قابل‌ توجهی افزایش دهد.

هر چند آرزوی ما به‌عنوان بخشی از نهاد اجرایی عدالت در جامعه، استحکام بنیان خانواده‌ها و ایجاد فضای دوستی و اعتماد بین زوجین می‌باشد، اما در مواردی‌ که راهی جز جدایی و فراقت برای یکی از زوجین یا هردونفر باقی نمی‌ماند. می‌توانید به‌عنوان دوستی امین، متعهد و دارای تجربه‌ زیاد، به ما اعتماد نموده و امر حقوقی خود را به ما بسپارید تا مجبور به شرکت در جلسات و تحمل آن نباشید.

پس دریک نگاه‌ کلی می‌توان طلاق را به سه‌ دسته تقسیم کرد:

1. طلاق به درخواست زوج
2. طلاق به درخواست زوجه
3.  طلاق توافقی

طلاق به درخواست زوج

مطابق ماده1133 ق.م مرد می‌تواند با رعایت شرایط مقرر در این‌قانون با مراجعه به دادگاه تقاضای طلاق همسرش را نماید.

این‌ماده به این معناست که مرد برای جدایی نیازی به دلیل‌خاصی ندارد و هر زمان که تصمیم به متارکه بگیرد می‌تواند با مراجعه به دادگاه مطابق شرایط مقرر در قانون‌ مدنی تقاضای جدایی نماید.

البته اگر زوج تقاضای طلاق کند، باید حقوق همسر خود را بپردازد و با اینکه در این‌ باره رضایت او را به هر شکل جلب نماید. این‌ پرداخت حقوق مالی زوجه در صورت اعسار مرد می‌تواند به شکل اقساطی انجام شود.

طلاق به درخواست زوجه

اما زوجه برای درخواست جدایی نیاز به دلیل دارد. ماده تبصره 1133 ق.م می‌گوید زن می‌تواند زن می‌تواند با وجود شرایط مقرر در مواد 1119و 1129و 1130 این‌ قانون از دادگاه تقاضای جدایی نماید.

ماده1119 می‌گوید:…طرفین می‌توانند در ضمن عقد ازدواج یا هر عقد لازم دیگر، هرشرطی که مخالف با مقتضای عقد مزبور نباشد را بنماید مثل اینکه شرط شود هرگاه شوهر، زن دیگری بگیرد یا در مدت معینی غایب شود یا ترک انفاق نماید یا برعلیه زن سوء قصد کند یا سوء رفتار نماید که زندگانی آن‌ها با یکدیگر غیر قابل تحمل شد . زن وکیل و وکیل در توکیل باشد که پس از اثبات تحقق شرط در محکمه و صدور حکم‌نهایی خود را مطلقه سازد، پس درمواردی که هریک از موارد بالا در زندگی مشترک روز گند و زن حین عقد از مرد وکالت در طلاق گرفته‌باشد، می‌تواند با مراجعه به دادگاه تقاضای جدایی نماید.

همچنین است مورد تحقق ماده1129 ق.م که می‌گوید اگر مرد نفقه زن را نپردازد و دادگاه نتواند او را به پرداخت نفقه محکوم کند، یا شوهر عاجز از پرداخت نفقه باشد، زن می‌تواند تقاضای جدایی نماید.

 در نهایت ماده 1130 ق.م که درمورد عسروخرج صحبت می‌کند. عسروحرج یعنی سختی و ناگواری. یعنی اگر شرایط زندگی مشترک طوری باشد که تحمل برای زن سخت باشد او می‌تواند تقاضای جدایی نماید. تبصره این‌ماده موارد عسر‌وحرج را بر می‌شمارد که از آن‌جمله می‌توان:

1. ترک زندگی‌ مشترک به مدت 6 ماه متوالی یا 9 ماه‌ متناوب در مدت‌ یکسال بدون عذر موجه.
2. اعتیاد مضر به‌نحوی که به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد آورد.
3. حبس 5 سال یا بیشتر زوج
4. ضرب وشتم یا هرگونه سوءرفتار مستمر زوج که برای زوجه قابل تحمل نباشد.
5. ابتدا زوج به بیماری‌های سخت روانی یا مسری یا …

 طلاق توافقی

که زوج و زوجه هردو خواستار جدایی هستند و برآن توافق دارند که آن با سهولت بیشتری همراه است.

موسسه حقوقی و داوری بین المللی رویای سبز