مهمترین نکات قانونی حضانت و سرپرستی فرزند

راهنمای حضانت فرزند بعد از طلاق | سن، شرایط سلب، ازدواج مجدد و فوت

حضانت فرزند طبق قانون مدنی بر اساس سن، صلاحیت والدین و منافع کودک تعیین می‌شود. در این راهنما، قوانین، شرایط سلب و نقش وکیل را بررسی می‌کنیم.

حضانت فرزند یکی از حساس‌ترین مسائل خانوادگی پس از طلاق است. هدف اصلی، منافع عالیه کودک است و دادگاه بر اساس صلاحیت والدین تصمیم می‌گیرد.

طبق آمار قوه قضاییه، سالانه بیش از ۱۵۰,۰۰۰ پرونده حضانت در ایران ثبت می‌شود. ماده ۱۱۶۹ قانون مدنی محور اصلی قوانین است.

منظور از سرپرستی فرزند چیست؟

مسئولیت قانونی و عملی نگهداری، تربیت، آموزش و تأمین نیازهای مادی و معنوی کودک تا رسیدن به بلوغ.

وظایف سرپرست:

• تأمین خوراک، پوشاک، مسکن، درمان
• ثبت‌نام در مدرسه و نظارت بر تحصیل
• حفظ سلامت روانی و اخلاقی

حضانت فرزندان چگونه تعیین می‌شود؟

دادگاه خانواده بر اساس منافع کودک و شرایط زیر تصمیم می‌گیرد:

حضانت فرزندان تا چه سنی با مادر است؟

طبق ماده ۱۱۶۹ قانون مدنی (اصلاحی ۱۳۸۲):

• تا ۷ سالگی کامل: اولویت با مادر
• حق ملاقات پدر هفتگی (معمولاً آخر هفته)
• عدم توانایی مادر → انتقال به پدر

سرپرستی فرزند پسر

• ۰-۷ سال: مادر
• ۷-۱۵ سال قمری: پدر
• پس از ۱۵ سال: انتخاب فرزند

سرپرستی فرزند دختر

• ۰-۷ سال: مادر
• ۷-۹ سال قمری: پدر
• پس از ۹ سال: انتخاب دختر

حضانت بعد از ازدواج مجدد مادر

ماده ۱۱۷۰:

• ازدواج مجدد → ممکن است سلب حضانت
• استثنا: اگر منافع کودک با مادر باشد → حضانت حفظ می‌شود
• مثال: همسر جدید صلاحیت دارد + محیط مناسب

حضانت بعد از فوت پدر

ماده ۱۱۷۱:

• حضانت به مادر منتقل می‌شود
• شرط: صلاحیت کامل (عقلی، اخلاقی، مادی)
• در صورت عدم صلاحیت → جد پدری یا دادگاه تعیین می‌کند

نقش وکیل خانواده در حضانت

• ثبت دادخواست سلب/اعاده حضانت
• ارائه گزارش مددکار اجتماعی
• تنظیم توافقنامه ملاقات
• پیگیری نفقه فرزند همزمان

سوالات متداول

حضانت تا چند سالگی با مادر است؟

تا ۷ سالگی کامل (ماده ۱۱۶۹).

ازدواج مجدد مادر حضانت را سلب می‌کند؟

ممکن است؛ قاضی بر اساس منافع کودک تصمیم می‌گیرد (ماده ۱۱۷۰).

بعد از فوت پدر حضانت با کیست؟

مادر (اگر صلاحیت داشته باشد) – ماده ۱۱۷۱.

سخن پایانی

حضانت فرزند بر اساس منافع کودک و صلاحیت والدین تعیین می‌شود.

هرگز بدون وکیل خانواده و مستندات کامل اقدام نکنید. حقوق فرزند و خودتان را با مشاوره تخصصی حفظ کنید.

مؤسسه حقوقی و داوری رویای سبز | تهران، سعادت آباد، شهرک غرب | وکیل پایه یک دادگستری