طلاق به درخواست مرد؛ شرایط، تعهدات مالی و روند قانونی ثبت طلاق

طبق ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی، اصل بر این است که مرد می‌تواند همسر خود را با رعایت مقررات قانونی طلاق دهد؛ اما این حق مطلق و بدون قید و شرط نیست. در این مطلب، روند طلاق به درخواست مرد، حقوق مالی زن (مهریه، نفقه، اجرت‌المثل، شرط تنصیف اموال، نحله) و نکات مهمی که قبل از اقدام باید بدانید را بررسی می‌کنیم.

مبنای قانونی طلاق به درخواست مرد

مطابق ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی، مرد می‌تواند با رعایت تشریفات مقرر در قانون، همسر خود را طلاق دهد. یعنی حتی اگر زوجه با طلاق موافق نباشد، در صورت طی شدن روند قانونی و تعیین تکلیف حقوق مالی زن، دادگاه می‌تواند گواهی عدم امکان سازش را صادر کند و مرد امکان ثبت طلاق را خواهد داشت.

با این حال، دادگاه بدون تعیین تکلیف حقوق زن مانند مهریه، نفقه، اجرت‌المثل، نحله و…، اجازه ثبت طلاق را نمی‌دهد؛ و در عمل، این حقوق حتماً باید یا پرداخت شود یا درباره آن‌ها توافق قانونی صورت گیرد.

روند طلاق به درخواست مرد (خلاصه مراحل)

روند معمول درخواست طلاق از سوی زوج، اگر اختلاف سنگین و تجدیدنظر طولانی ایجاد نشود، در ساده‌ترین حالت چند ماه زمان می‌برد. مراحل کلی به این صورت است:

1. ثبت دادخواست طلاق توسط مرد در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و ارجاع به دادگاه خانواده صالح.
2. ارجاع پرونده به مشاوره خانواده و داوری (در بسیاری از شعب، داوری با جلسات مشاوره خانواده ادغام یا مدیریت می‌شود).
3. بررسی وضعیت زندگی مشترک، شنیدن اظهارات طرفین، تلاش برای سازش و تنظیم گزارش داوری یا مشاوره.
4. تعیین تکلیف حقوق مالی زوجه (مهریه، نفقه، اجرت‌المثل، شرط تنصیف، نحله و…).
5. صدور گواهی عدم امکان سازش در صورت اصرار زوج بر طلاق.
6. مراجعه زوج به دفتر رسمی طلاق ظرف مهلت اعتبار گواهی (معمولاً سه ماه) و ثبت صیغه طلاق.

اگر زوج در مهلت مقرر به دفترخانه مراجعه نکند و تشریفات ثبت طلاق را انجام ندهد، گواهی عدم امکان سازش اعتبار خود را از دست می‌دهد و برای طلاق، باید دوباره از ابتدا اقدام شود.

حقوق مالی زن در طلاق به درخواست مرد

قانون برای جلوگیری از سوءاستفاده و حمایت از وضعیت اقتصادی زوجه، در طلاقی که از سوی مرد درخواست می‌شود، چند حق مالی مهم برای زن در نظر گرفته است. مهم‌ترین آن‌ها در جدول زیر خلاصه شده است:

نکته مهم این است که عدم توانایی مرد در پرداخت این حقوق، مانع صدور حکم یا ثبت طلاق می‌شود؛ مگر این که درباره شیوه پرداخت (تقسیط، تأمین، یا توافق خاص) تصمیم‌گیری شده باشد.

آیا مرد بدون دلیل هم می‌تواند همسرش را طلاق دهد؟

از نظر قانونی، مرد برای درخواست طلاق نیاز به اثبات مقصر بودن زن ندارد؛ ولی:

• مکلف است حقوق مالی زوجه را بپردازد یا در مورد آن‌ها تعیین تکلیف کند،
• باید مراحل قانونی طلاق، مشاوره خانواده و داوری را طی کند،
• و در نهایت، بدون پرداخت یا تضمین حقوق مالی، دفترخانه معمولاً طلاق را ثبت نمی‌کند.

از سوی دیگر، اگر زن به حکم اعتراض کند و پرونده به تجدیدنظر و حتی دیوان عالی کشور برود، روند طلاق می‌تواند به‌طور قابل توجهی طولانی شود؛ به‌خصوص زمانی که درباره مهریه، اجرت‌المثل، نفقه، حضانت و… اختلاف جدی وجود داشته باشد.

نقش وکیل در طلاق به درخواست مرد

برای بسیاری از زوجین، روند طلاق چیزی نیست که تجربه روزمره‌ای از آن داشته باشند. اشتباه در:

• تنظیم دادخواست و خواسته‌ها،
• نحوه مذاکره درباره مهریه و سایر حقوق مالی،
• تعیین تکلیف حضانت و نفقه فرزندان،
• و حتی انتخاب نوع طلاق (رجعی، بائن، خلع و…)

می‌تواند تبعات حقوقی و مالی سنگینی ایجاد کند. حضور وکیل باتجربه در پرونده‌های طلاق کمک می‌کند:

• از ابتدا چارچوب حقوقی پرونده درست چیده شود،
• زمان و هزینه‌های بی‌مورد کاهش یابد،
• و امکان رسیدن به توافق منصفانه، با کمترین تنش، فراهم شود.

سوالات متداول درباره طلاق به درخواست مرد

موسسه حقوقی و داوری بین‌المللی رویای سبز | تهران – سعادت‌آباد | وکیل خانواده، وکیل طلاق، وکیل مهریه و دعاوی خانوادگی